دستگاه توموتراپی Tomotherapy یک دستگاه ویژه پرتودرمانی است که بیماران سرطانی را تا حدود زیادی درمان می کند. درمان با این دستگاه یکی از مدرنترین و پیشرفته ترین روش های درمانی است که با توجه به مزایایی که دارد بسیار مورد استقبال می باشد. در این روش درمانی عوارض بسیار کمتری متوجه بیمار می شود و دقت درمان از این روش بسیار بالاست. در این مقاله می خواهیم اطلاعاتی در رابطه با دستگاه های توموتراپی در اختیار شما بگذاریم. با ما همراه باشید.
!…در رابطه با داروهای شیمی درمانی نیز بدانید…!
دستگاه توموتراپی
به نوعی دستگاه رادیوتراپی که دارای تفاوت هایی با دستگاه های شتاب دهنده دارند دستگاه توموتراپی می گویند. یکی از مهم ترین ویژگی های این دستگاه این می باشد که برخی بیماری هایی که با دستگاه های رادیوتراپی قابل درمان نیستند. مانند متاستازهای مغزی، کبدی و ریوی با این دستگاه می توان درمان کرد. این دستگاه ها دارای پیچیدگی های زیادی هستند.
به همین خاطر آن ها را از طریق تکنیکی به سه دسته زیر تقسیم شده اند:
- اس آر تی (SRT)
- اس بی آر تی (SBRT)
- آی ام آر تی (IMRT)
در این دستگاه یک توموگرافی کامپیوتری و یک شتاب دهنده خطی قرار دارد. برخی این دستگاه را به توموگرافی کامپیوتری تشبیه می کنند. این دستگاه دو نوع مارپیچی (helical) و ترتیبی (serial) دارد.
ترتیبی (serial)
در این نوع مانند سایر دستگاه ها شتاب دهنده از کولیماتور collimator تشکیل شده است.
هلیکال (helical)
در این نوع روی دستگاه سی تی یک شتاب دهنده با انرژی ۶ مگا ولت قرار دارد که در حین چرخش گانتری تخت حرکتی طولی دارد.
تومو تراپی چه نوع تابشی است؟
توموتراپی، پرتودرمانی تعدیل شده با شدت (IMRT) را با الگوی تحویل مارپیچی ترکیب می کند. این بدان معنی است که اشعه می تواند از اطراف شما منتقل شود، که به شما اطمینان می دهد درمان محدود به تومور شما است. استفاده از این دستگاه مزایای بسیار زیادی را همراه دارد که در ادامه مقاله به آن اشاره کرده ایم.
مزایای توموتراپی چیست؟
یکی از مزایای این روش این است که اشعه در محل تومور تابیده می شود و سایر نقاط بدن از تابش اشعه و عوارض ناشی از آن در امان خواهد بود. بسیاری از متخصصان و کارشناسان معتقدند عوارض جانبی این روش به نسبت سایر روش ها بسیار کمتر است. به خصوص در تومورهای مربوط به سر و گردن، آسیب های وارده به میزان زیادی کاهش می یابد. در اصل می توان گفت یک روش پیچیده رادیوتراپی و محافظت از اندام‌های مخاطره آمیز است. اندام های مخاطره آمیز مانند چشم، نخاع و هیپوکامپ می باشد.
این دستگاه ویژگی های خوبی دارد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیچیده ترین درمان ها را در مدت زمان کوتاهی امکان پذیر می کند.
- مدولاسیون مداوم از زاویه مختلف امکان پذیر است.
- اندام ها و بافت های نزدیک تومور محافظت می شود و آسیب نمی بینند.
- عوارض جانبی درمان به نسبت سایر روش ها بسیار کمتر است.
مراحل توموتراپی
همانطور که گفتیم دستگاه توموتراپی یک دستاورد جدید پزشکی است که برای درمان بیماران سرطانی بسیار کاربرد دارد. اما چگونه باید با دستگاه توموتراپی کار کرد؟
نحوه کارکرد این دستگاه به شرح زیر است:
همانطور که در ابتدا مقاله توضیح دادیم درون این دستگاه، یک دستگاه توموگرافی کامپیوتری و یک شتاب دهنده خطی وجود دارد. با توجه به دستوران پزشک شدت شتاب دهنده خطی تنظیم می‌شود. در این مرحله همزمان شتاب‌دهند‌ه خطی و توموگراف کامپیوتری بکار گرفته می شود که می‌توان اشعه را فقط به قسمت مورد نظر در بدن بیمار تاباند. در این دستگاه حلقه ای از جنس آهن وجود دارد که قطرش سه متر است. بیمار با قرار گرفتن در این حلقه و بسته شدن دریچه های آهنی به صورت ثابت (فیکس شده) قرار میگیرد و نمی تواند حرکت کند.
همچنین قبل از اینکه توموتراپی آغاز شود از بیمار سی تی اسکن گرفته می شود (توموتراپی اولین دستگاهی است که تصویربرداری ۳ بعدی سی تی قبل از درمان فراهم می کند و هدف از این کار مشخص کردن مکان دقیق تومور است) و با اسکنی که قبلا گرفته شده مقایسه می شود در صورتی که با هم فرق داشتند باید وضعیت بیمار و دستگاه اصلاح شود. اگر در جلسات درمان درد بیشتر یا کمتر به بیمار داده شود توسط آن ثبت می شود و می توان در جلسات بعدی جبران نمود.
یک کمک تراپیست روبرو کامپیوتر نشسته و بیمار را در تمامی مراحل تحت نظر خواهد داشت. دوربین های مختلفی از چند جهت از بیمار عکس برداری خواهد کرد. همانطور که گفتیم بیمار نمی تواند هیچ حرکتی داشته باشد و تمامی این عکس ها در سکوت گرفته خواهد شد. پس از آن اگر هیچ مشکلی وجود نداشت درمان بیمار آغاز می شود.
موارد استفاده و میزان مدت بهبود
سیستم توموتراپی برای انواع تومور ها، به ویژه در تومورهای کودکان، تومورهای دو طرفه پستان، تومورهای سر و گردن، تومورهای حنجره و تومورهای حفره بینی، رادیوتراپی مزوتلیوما (در لایه های ریه و شکم)، تومورهای مغزی و نخاعی (تابش کرانیوسپینال) مورد استفاده قرار می گیرد.
در این روش، بهبود سیستم ایمنی بدن از ۱۰ روز تا چند ماه طول می کشد.
چه بیمارانی کاندیدای دستگاه توموتراپی هستند؟
این دستگاه یک نوع پرتو درمانی ویژه افراد مبتلا به سرطان است که به وسیله آن بیماران سرطانی درمان می شوند. دستگاه توموتراپی برای بیماری های زیر بیشتر کاربرد دارد.
- تومورهای کودکان
- تومورهای دو طرفه پستان
- تومورهای سر و گردن
- تومورهای حنجره
- تومورهای حفره بینی
- رادیوتراپی مزوتلیوما (در لایه های ریه و شکم)
- تومورهای مغزی و نخاعی (تابش کرانیوسپینال)
TomoTherapy چه عوارضی دارد؟
همانند سایر تکنیک های دیگر پرتودرمانی، توموتراپی هم ممکن است عوارضی داشته باشد که عموما این عوارض موقتی هستند. عوارض ذکر شده اغلب شامل خستگی چند هفته پس از توموتراپی و تغییرات پوستی (مانند قرمزی ، خارش یا لایه برداری) است. همچنین ممکن است عوارض جانبی در بخشی که اشعه دریافت کرده اید داشته باشید.
هزینه توموتراپی چقدر است؟
در مورد هزینه توموتراپی باید گفت که به نسبت سایر روش های موجود، گران تر است و با توجه به عامل هایی همچون میزان و گسترش بیماری شخص و..و متغیر است و هزینه ثابتی ندارد.
