کبد بزرگترین اندام داخلی بدن انسان است که چندین عملکرد حیاتی برای کمک به بدن شما برای دفع مواد زائد، جذب مواد مغذی و التیام زخم ها انجام می دهد. کبد در ناحیه سمت راست بالای شکم، درست زیر دنده ها قرار دارد. این اندام مسئول تولید صفرا است، ماده ای که به انسان در هضم چربی ها، ویتامین ها و سایر مواد مغذی کمک می کند. همچنین داروها و سموم را تجزیه می کند. زمانی که سرطان در کبد ایجاد می‌شود، سلول‌های کبدی را از بین می‌برد و با توانایی کبد در عملکرد مورد انتظار، تداخل ایجاد می‌کند.
این سرطان به طور کلی به عنوان اولیه یا ثانویه طبقه بندی می شود. این سرطان از سلول های داخلی کبد شروع می شود. سرطان ثانویه کبد زمانی ایجاد می شود که سلول های سرطانی از اندام دیگری به کبد گسترش یافته یا به اصطلاح متاستاز می کنند. برخلاف سایر سلول‌های بدن، سلول‌های سرطانی می‌توانند از محل اولیه یا محل شروع سرطان جدا شوند. سلول ها می توانند از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به سایر نقاط بدن بروند. در واقع سلول های سرطانی متاستاز می دهند. هنگامی که سلول ها به اندام ها یا بافت های دیگر می رسند، می توانند در آنجا شروع به رشد کنند.
انواع سرطان کبد
نوع های مختلفی از این سرطان وجود دارد. هر کدام مربوط به بخش متفاوتی از کبد یا سلول های کبدی است که تحت تاثیر قرار گرفته است. هنگامی که سلول های سرطانی در کبد شروع می‌شوند، به عنوان سرطان اولیه کبد شناخته می‌شوند.
انواع اصلی این سرطان عبارتند از:
کارسینوم هپاتوسلولار یا کارسینوم سلول‌های کبدی
HCC که به عنوان هپاتوم نیز شناخته می شود، شایع ترین نوع این سرطان است. حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد سرطان های اولیه کبد از نوع HCC هستند. این وضعیت در سلول های کبدی ایجاد می شود که سلول های اصلی تشکیل دهنده کبد هستند.
کارسینوم سلول‌های کبدی در افرادی که هپاتیت طولانی مدت (مزمن) یا سیروز دارند، شایع تر است. سیروز شکل جدی از آسیب کبدی است که معمولاً ناشی از موارد زیر است:
- عفونت هپاتیت B یا C
- استفاده طولانی مدت الکل
- بیماری کبد چرب غیر الکلی
کلانژیوکارسینوما
این نوع از سرطان، که بیشتر به عنوان سرطان مجرای صفراوی شناخته می شود، سرطانی است که در مجرای صفراوی شکل می‌گیرد. هنگامی که سرطان در بخش مجاری داخل کبد شروع می شود، سرطان مجرای صفراوی داخل کبدی نامیده می شود. هنگامی که سرطان در قسمت مجاری خارج از کبد شما شروع می شود، سرطان مجرای صفراوی خارج کبدی نامیده می شود. سرطان مجرای صفراوی نادر است. هر سال، حدود ۸۰۰۰ نفر در ایالات متحده مبتلا می شوند.
آنژیوسارکوم کبدی
شکل بسیار نادری از سرطان کبد است که در رگ های خونی کبد شما شروع می شود. این نوع سرطان بسیار سریع پیشرفت می کند، بنابراین معمولاً در مراحل پیشرفته تر تشخیص داده می شود.
هپاتوبلاستوم
یک نوع بسیار نادر از این سرطان است که تقریباً همیشه در کودکان، به ویژه در کودکان زیر ۳ سال یافت می شود. با جراحی و شیمی درمانی، هپاتوبلاستوما را می توان حدودا ۷۰ درصد درمان کرد.
علائم سرطان کبد
بسیاری از افراد در مراحل ابتدایی این سرطان علائمی را تجربه نمی کنند. هنگامی که علائم ظاهر می شوند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ناراحتی و درد شکمی، به خصوص در قسمت بالای شکم
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم که به آن یرقان می گویند
- مدفوع سفید و گچی و ادرار تیره
- حالت تهوع
- استفراغ
- از دست دادن اشتها
- احساس سیری سریع و غیرعادی هنگام غذا خوردن
- ضعف
- خستگی
- تب
- کاهش وزن بدون دلیل
علل و عوامل خطر این نوع سرطان چیست؟
پزشکان مطمئن نیستند که چرا برخی افراد به این سرطان مبتلا می شوند. با این حال، عوامل خاصی وجود دارند که خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می دهند:
افزایش سن: این سرطان در افراد مسن شایع تر است.
نژاد و قومیت: در ایالات متحده، این سرطان در سرخپوستان آمریکایی و بومیان آلاسکا شایع تر است. در افراد سفیدپوست کمتر دیده می شود.
مصرف زیاد الکل: نوشیدن زیاد الکل طی سالیان متمادی خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.
سیگار کشیدن: کشیدن سیگار خطر ابتلا به این نوع سرطان را افزایش می دهد.
قرار گرفتن در معرض آفلاتوکسین که یک ماده سمی است و توسط نوعی کپک تولید می شود که می تواند روی بادام زمینی، غلات و ذرت رشد کند.
استفاده طولانی مدت از استروئیدهای آنابولیک که نوعی تستوسترون مصنوعی هستند، خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می دهد.
شرایط مرتبط با سرطان کبد
هپاتیت: عفونت طولانی مدت هپاتیت B یا C می تواند به شدت به کبد شما آسیب برساند. هپاتیت از فردی به فرد دیگر از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن فرد مبتلا به عفونت مانند خون یا مایع منی منتقل می شود. همچنین ممکن است در حین زایمان از والدین مادرزادی به فرزندشان منتقل شود. با استفاده از کاندوم در حین رابطه جنسی می توانید خطر ابتلا به هپاتیت B و C را کاهش دهید. همچنین واکسنی وجود دارد که می تواند از شما در برابر هپاتیت B محافظت کند.
سیروز: سیروز نوعی آسیب کبدی است که در آن بافت سالم با بافت اسکار جایگزین می شود. یک کبد زخمی نمی تواند به درستی کار کند و در نهایت ممکن است منجر به عوارضی از جمله سرطان کبد شود. مصرف طولانی مدت و سنگین الکل و هپاتیت C شایع ترین علل سیروز در ایالات متحده است. اکثر افراد مبتلا به سرطان کبد در ایالات متحده قبل از ابتلا به سرطان کبد سیروز دارند.
دیابت نوع ۲: دیابت نوع ۲ ممکن است خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد، به خصوص زمانی که سایر عوامل خطر وجود داشته باشند.
چاقی: چاقی با سندرم متابولیک و بیماری کبد چرب غیر الکلی مرتبط است که از عوامل خطر سرطان کبد هستند.
زندگی با این سرطان
تشخیص این سرطان می تواند بسیار دشوار باشد. سرطان کبد اغلب قابل درمان است. حتماً در مورد علائم جدید یا نگران کننده و همچنین عوارض جانبی درمانی که ممکن است بر شما تأثیر بگذارد، با پزشک خود صحبت کنید. پزشک ممکن است بتواند درمان های شما را تنظیم کند و به شما کمک کند احساس راحتی بیشتری داشته باشید.
